O‘zbekiston hukumati eksportyorlarni har tomonlama qo‘llab-quvvatlash, ularning xorijiy bozorga chiqishida yuzaga keladigan to‘siqlarni bartaraf etish, eksportbop mahsulotlarni ishlab chiqarishni rag‘batlantirish va raqobatbardosh muhit yaratish borasida bir qator muhim choralarni amalga oshirmoqda. Jumladan:

— Soliq va bojxona imtiyozlari – Eksport bilan shug‘ullanuvchi korxonalar uchun bir qator soliqlardan ozod qilish, bojxona rasmiylashtiruvida soddalashtirilgan tartib joriy etilgan.
— Moliyaviy ko‘mak – Eksport oldi kreditlar, eksport sug‘urtasi va davlat kafolatlari, milliy va xalqaro ko‘rgazmalarda ishtirok etish uchun subsidiyalar ajratilmoqda.
— Logistika va infratuzilmani rivojlantirish – Yangi logistika markazlari, erkin iqtisodiy zonalar tashkil etilib, transport xarajatlarini kamaytirishga e’tibor qaratilmoqda.
— Tashqi savdo sohasida axborot va maslahat xizmatlari – Eksportyorlar uchun onlayn platformalar, marketing va konsalting xizmatlari yo‘lga qo‘yilgan.

Yuqoridagi choralar natijasida, so‘nggi yillarda O‘zbekiston eksport qiluvchilarining soni va eksport geografiyasi kengayib bormoqda.
Eksportning iqtisodiyotga ijobiy ta’siri quyidagi yo‘nalishlarda namoyon bo‘ladi:

1. Valyuta tushumi oshishi – Eksport qilinadigan mahsulotlar evaziga respublikaga kelib tushayotgan xorijiy valyuta mamlakatning xalqaro zaxiralarini mustahkamlashga, milliy valyuta barqarorligini ta’minlashga xizmat qilmoqda.
2. Ish o‘rinlari yaratish – Eksport bilan shug‘ullanuvchi korxonalar faoliyati natijasida minglab yangi ish o‘rinlari tashkil etiladi, aholining daromadi ortadi.
3. Mahalliy ishlab chiqaruvchilarning raqobatbardoshligi oshadi – Eksport talablariga mos mahsulot ishlab chiqarish korxonalardan yuqori sifat, zamonaviy texnologiyalarni joriy etishni talab etadi. Natijada, ishlab chiqarish sohasida innovatsion o‘sish sodir bo‘ladi.
4. Hududiy iqtisodiy rivojlanish – Eksportga yo‘naltirilgan sohalarning hududlarda rivojlanishi mahalliy infratuzilmaning yaxshilanishiga, yangi servis va xizmat turlarining paydo bo‘lishiga olib keladi.
5. Soliq tushumlari ko‘payadi – Eksport hajmining ortishi natijasida davlat byudjetiga tushadigan soliqlar miqdori ham oshadi, bu esa ijtimoiy soha va boshqa davlat dasturlarini moliyalashtirish imkonini kengaytiradi.
Xulosa qilib aytganda, O‘zbekistonda eksportyorlarga ko‘rsatilayotgan davlat yordami mamlakat iqtisodiy barqarorligiga, yangi ish o‘rinlari yaratilishiga, innovatsiyalar joriy qilinishiga va xalqaro maydonda raqobatbardoshlikning oshishiga bevosita ta’sir ko‘rsatmoqda. Eksport salohiyatini yanada oshirish uchun zamonaviy texnologiyalarni keng joriy qilish, logistika infratuzilmasini yanada rivojlantirish va yangi bozorlarga chiqish bo‘yicha davlat va xususiy sektor hamkorligini kuchaytirish dolzarb vazifa bo‘lib qolmoqda.

Sanepidqo‘mitaning Kasbi tumani bo‘limi xodimi B.Maydonov